De naam Gandalf komt oorspronkelijk uit de oude Scandinavische taal en betekent 'staf van de elf', wat een hint geeft naar zijn macht en zijn rol als tovenaar. Tolkien, die een enorme interesse had in oude talen en mythologieën, heeft deze naam met veel zorg gekozen. Het verbindt Gandalf meteen met de rijkdom en diepgang van de wereld die hij vertegenwoordigt.
Gandalf is een cruciale figuur in zowel 'The Lord of the Rings' als 'The Hobbit'. Hij fungeert als een gids en mentor voor de hobbits en andere helden. Zijn rol is niet alleen die van de magische beschermer, maar ook van de strateeg. Hij bereidt zijn vrienden voor op hun queeste en biedt cruciale ondersteuning in moeilijke tijden.
Gandalf onderscheidt zich van andere tovenaars door zijn wijsheid en zijn empathie. Terwijl sommige tovenaars in literatuur egoïstisch of alleen geïnteresseerd in macht zijn, is Gandalf gericht op het welzijn van de mensen om hem heen. Zijn menselijkheid en vermogen om te relativeren maken hem een uniek en geliefd personage.
Gandalf beschikt over een breed scala aan vaardigheden, waaronder krachtige magie, strategisch inzicht en de gave om anderen te inspireren. Hij heeft ook een diepgaande kennis van de geschiedenis en de verschillende rassen in Midden-Aarde. Een van zijn belangrijkste eigenschappen is zijn geduld; hij neemt de tijd om de juiste beslissingen te nemen en zijn vrienden aan te moedigen.
Gandalf heeft een blijvende impact gehad op de popcultuur, zowel in literatuur als in film. Zijn karakter heeft talloze andere fantasy-personages geïnspireerd en zijn wijsheid en kracht worden vaak als archetypes gebruikt in moderne verhalen. De manier waarop hij vriendschap en samenwerking benadrukt, resoneert nog steeds met mensen van alle leeftijden.