Een van de bekendste vormen van verzet was de sabotage van Duitse infrastructuur en materialen. Dit werd vaak gedaan door groepen zelf georganiseerde burgers. Daarnaast waren er ook verspreidingsgroepen die ondergrondse kranten maakten om de bevolking te informeren over de werkelijke situatie, zoals de 'vrije Nederlanders'. Ook zijn er bekende acties geweest zoals de spoorwegstaking van 1944, waar duizenden mensen aan deelnamen.
Het verzet kwam in de meest uiteenlopende vormen naar voren. Mensen hielpen bijvoorbeeld onderduikers door hen te verbergen in hun huizen of door valse papieren te maken. Op scholen en in de buurt werden clandestiene bijeenkomsten gehouden om nieuws en informatie uit te wisselen. Dit zorgde ervoor dat veel mensen zich verbonden voelden en samen konden optrekken tegen de bezetter, ondanks de grote risico's die dat met zich meebracht.
De inlichtingendienst speelde een cruciale rol in het verzamelen van informatie over Duitse troepenbewegingen en plannen. Dit gebeurde vaak door spionnen die risico’s namen om belangrijke informatie door te geven aan geallieerden. Dankzij deze informatie konden strategische beslissingen worden genomen en werden aanvallen beter gecoördineerd. Ongeveer 10% van de inlichtingendiensten was zonder steun van het verzet niet mogelijk geweest.
Het is belangrijk om het verzet in ons collectieve geheugen te houden omdat het ons herinnert aan de offers die zijn gebracht voor vrijheid en menselijkheid. Het leert ons ook dat zelfs in de meest duistere tijden individuen en groeperingen moedig kunnen opstaan tegen onrecht en onderdrukking. Dit kan ons inspireren om in onze huidige samenleving ook op te komen voor wat rechtvaardig is, en om de waarde van vrijheid te waarderen.
Het verzet heeft een significante invloed gehad op onze huidige opvattingen over vrijheid en democratie. Mensen zijn zich bewuster geworden van de waarde van burgerlijke vrijheden en het belang van actieve deelname aan de samenleving. De lessen uit die tijd benadrukken dat democratie niet vanzelfsprekend is; het moet worden verdedigd en beschermd. Dit heeft geleid tot een grotere sociale cohesie en betrokkenheid in latere generaties.