De beste soorten hout voor balken zijn meestal vuren, grenen en eiken. Vuren en grenen zijn populair vanwege hun beschikbaarheid en betaalbaarheid, terwijl eiken bekend staat om zijn duurzaamheid en sterkte. Als je balken zoekt voor buitengebruik, kies dan voor een houtsoort die behandeld is tegen vocht en insecten, zoals geïmpregneerd hout. Dit zorgt ervoor dat ze langer meegaan.
Bij het kopen van balken is het belangrijk om te letten op de kwaliteit van het hout. Kijk naar eventuele knopen, scheuren of andere defecten die de sterkte kunnen beïnvloeden. Tevens is het goed om aan te geven voor welk doel je de balken gaat gebruiken, zodat je de juiste specificaties kunt krijgen. En vergeet niet om ook de afmetingen goed na te meten voordat je tot aankoop overgaat.
De levensduur van houten balken hangt af van verschillende factoren, zoals het type hout, de behandeling, en waar ze gebruikt worden. Binnen kunnen goed onderhouden houten balken tientallen jaren meegaan, terwijl buitengebruik zonder goede bescherming de levensduur aanzienlijk kan verkorten. Gemiddeld kun je denken aan 10 tot 20 jaar voor buitenbalken, mits goed behandeld.
Geschaafde balken zijn gladder en hebben een nette afwerking, wat ze ideaal maakt voor zichtbare constructies. Ongeschaafde balken hebben een ruwe uitstraling en zijn meestal goedkoper. Het verschil zit ook in de bewerkbaarheid; geschaafde balken zijn makkelijker te verwerken en te schilderen. Kies afhankelijk van je project welke afwerking het beste bij je past.
Om houten balken te beschermen tegen schade, is het belangrijk om ze te behandelen met een geschikte houtbeschermingsmiddel. Dit kan een beits, olie of een andere coating zijn. Daarnaast is het goed om de balken regelmatig te inspecteren op schimmel of insecten en deze direct aan te pakken. Ook kan het helpen om de balken van de grond te houden door ze op steunbalken te plaatsen, zodat ze niet in contact komen met vocht van de bodem.