In Oorlog en vrede komen verschillende thema's aan bod, zoals de zoektocht naar zingeving in het leven, de invloed van geschiedenis op individuen en de dynamiek van liefde en vriendschap. Tolstoj verkent ook de spanning tussen persoonlijke keuzes en de grotere krachten van oorlog en politiek, wat de lezer dwingt om na te denken over de betekenis van vrijheid en beschaving.
De structuur van Oorlog en vrede is complex, met een mix van historische beschrijvingen en fictieve verhaallijnen. De roman is opgedeeld in vier delen en bevat een groot aantal personages wiens levens met elkaar verweven zijn. Dit geeft de lezer een breed overzicht van de Russische maatschappij in die tijd, waardoor het verhaal zowel persoonlijk als episch aanvoelt.
De personages in Oorlog en vrede zijn diepgaand en vol ontwikkelingen. Ze bieden inzicht in verschillende menselijke eigenschappen en morele keuzes. Van de idealistische Pierre Bezukhov tot de gepassioneerde Natasha Rostova, ieder personage heeft zijn eigen strijd en groei, wat de lezer helpt om na te denken over thema's zoals conformisme, verantwoordelijkheid en de betekenis van echte liefde.
Tolstoj beschrijft de impact van oorlog op individuen met een ongekende diepgang. Hij laat zien hoe oorlog niet alleen levens verwoest, maar ook de innerlijke wereld van mensen beïnvloedt. De angst, de chaos en het trauma waarmee de personages geconfronteerd worden, illustreren de schade die oorlog toebrengt aan zowel de ziel als de geest, en maken de dramatische gevolgen van menselijke conflicten zichtbaar.
Oorlog en vrede wordt vaak gezien als een meesterwerk vanwege zijn uitgebreide karakterontwikkeling, diepgaande thematiek en historische nauwkeurigheid. Het boek legt niet alleen de kwaliteiten van de menselijke ervaring bloot, maar geeft ook blijk van Tolstoj's filosofische inzichten en zijn vermogen om complexe sociale en politieke thema's te verweven in een meeslepende narratief. Dit maakt het een onmiskenbare klassieker in de wereldliteratuur.