De belangrijkste onderdelen van een schip omvatten de romp, het dek, de motor, de stuurinrichting en de masten. De romp is het deel dat het schip drijvende houdt en beschermd is tegen water. Het dek is de bovenkant waar het personeel kan lopen en werken. De motor zorgt voor voortstuwing, en de stuurinrichting maakt het mogelijk om het schip te besturen. Masten zijn meestal te vinden op zeilschepen en dragen de zeilen die helpen om windkracht om te zetten in voortstuwing.
Navigatie op een schip gebeurt voornamelijk met behulp van kaarten, GPS-systemen en radar. De bemanning gebruikt deze hulpmiddelen om de juiste koers te bepalen, rekening houdend met factoren zoals stromingen, getijden en weersomstandigheden. Bij onduidelijke zichtbaarheid is het vooral belangrijk om radar te gebruiken om andere schepen of obstakels te detecteren. Ook de ervaring en intuïtie van de schipper spelen een cruciale rol.
De rol van de schipper is essentieel op een schip; hij of zij is verantwoordelijk voor de gehele operatie van het schip, incluis de veiligheid van de bemanning en het materieel. De schipper moet navigeren, de bemanning aansturen, de communicatie met de haven en andere schepen onderhouden, en beslissingen nemen in noodsituaties. Een goede schipper heeft altijd een helder overzicht en kan snel handelen wanneer nodig.
Er zijn verschillende soorten schepen, zoals vrachtschepen, passagiersschepen, vissersschepen en jachten. Vrachtschepen worden gebruikt voor het transport van goederen over zee, passagiersschepen zijn ontworpen om mensen te vervoeren, vissersschepen worden gebruikt voor de visserij, en jachten zijn vaak voor recreatief gebruik. Elk type schip heeft specifieke kenmerken die zijn ontwerp en functie bepalen.
Scheepsveiligheid omvat alle maatregelen en procedures die ervoor zorgen dat het schip en de bemanning veilig blijven tijdens de vaart. Dit omvat brandblusapparatuur, reddingsboten, levensreddende apparatuur en training voor de bemanning in noodsituaties. Het is van levensbelang om regelmatig veiligheidsinspecties uit te voeren en oefeningen te houden, zodat iedereen weet wat te doen in geval van een incident.