Het verhaal van Misdaad en Straf speelt zich voornamelijk af in Sint-Petersburg, Rusland, in de 19e eeuw. De sombere straten en de sociale ongelijkheid van die tijd vormen een belangrijke achtergrond voor de morele en psychologische strijd van de hoofdpersonages. De stad zelf lijkt bijna een personage te zijn, met zijn kille sfeer die de spanning in het verhaal versterkt.
De belangrijkste personages in het boek zijn Rodion Raskolnikov, de complexiteit van zijn karakter staat centraal; Sonia, een jonge vrouw die Raskolnikov's morele kompas beïnvloedt; en Porfiri Petrovich, de slimme rechercheur die Raskolnikov's geheimen begint te ontrafelen. Elk personage speelt een cruciale rol in de ontwikkelingen van het verhaal en in de morele vraagstukken die aan de orde komen.
De centrale thema's in Misdaad en Straf zijn schuld, boete, morele conflicten en de zoektocht naar verlossing. Dostojevski onderzoekt wat het betekent om een misdaad te begaan en de gevolgen die dat heeft voor de dader. De vragen over rechtvaardigheid en de waarde van mensenlevens zijn ook centraal, evenals de sociale en economische omstandigheden die mensen tot wanhoop kunnen drijven.
De cultuur en de maatschappelijke omstandigheden van de 19e eeuw in Rusland spelen een grote rol in het verhaal. De strijd tussen armoede en rijkdom, de invloed van het nihilisme en de opkomst van de moderne gedachte zijn allemaal terug te vinden in het gedrag en de overtuigingen van de personages. Deze context geeft diepgang aan Raskolnikov's motieven en de morele dilemma's die hij tegenkomt.
Misdaad en Straf is belangrijk omdat het niet alleen een spannend verhaal vertelt, maar ook diepgaande vragen over moraal en ethiek opwerpt. Dostojevski's psychologische inzichten in de menselijke geest en de complexe karakters maken het boek tijdloos. Het heeft invloed gehad op veel literaire werken en blijft relevant in discussies over rechtvaardigheid en de gevolgen van onze daden.