Sprookjes hebben vaak verschillende thema's die door de eeuwen heen zijn herhaald. Veelvoorkomende thema's zijn bijvoorbeeld de strijd tussen goed en kwaad, de reis van de held en de kracht van liefde en vriendschap. Daarnaast zien we vaak motieven van rechtvaardigheid, zoals beloning voor de goede en straf voor de kwade personages. Dit maakt ze herkenbaar en tijdloos.
Sprookjes dienen vaak als morele lessen. Ze tonen de gevolgen van menselijk gedrag, waarbij goede daden vaak worden beloond en slechte daden bestraft. Dit kan kinderen helpen om belangrijke waarden en normen te begrijpen, zoals eerlijkheid, moed en volharding. De verhalen bieden een veilige manier om om te gaan met complexe thema's zoals verlies, verdriet en groei.
Dieren spelen vaak een belangrijke rol in sprookjes, meestal als geteerde of sprekende karakters. Ze kunnen helpen de moraal van het verhaal over te brengen, bijvoorbeeld als loyaliteit, moed of vriendschap wordt benadrukt. Denk maar aan de slimme vos of de trouwe hond die de held helpt in moeilijke tijden. Dieren in sprookjes vertegenwoordigen vaak menselijke eigenschappen die het verhaal aantrekkelijk en herkenbaar maken voor lezers.
In de moderne literatuur zijn sprookjes vaak een inspiratiebron voor nieuwe verhalen. Auteurs gebruiken de structuren en thema's van klassieke sprookjes om nieuwe vertellingen te creëren die zich afspelen in hedendaagse contexten. Dit kan bijvoorbeeld leiden tot herinterpretaties van bekende sprookjes, waarbij de focus ligt op de karakterontwikkeling of de sociale kwesties van vandaag. Verhalen met een moderne twist op klassieke sprookjes hebben vaak een frisse kijk op de traditionele thema's.
Klassieke sprookjes kenmerken zich door hun eenvoudige structuur en herkenbare personages. Ze hebben doorgaans een duidelijke indeling met een probleem, een conflict, en een oplossing. De taal is vaak eenvoudig, zodat het toegankelijk is voor kinderen. Daarnaast bevatten ze vaak magische elementen, zoals betoveringen of wonderlijke gebeurtenissen, die de fantasie prikkelen en de lezer meenemen naar een andere wereld.