James Fenimore Cooper verkende verschillende thema's in zijn werk, waaronder de strijd tussen de beschaving en de natuur, de ontwikkeling van de Amerikaanse identiteit en de morele dilemma's van de mens. Vooral in zijn beroemde boek 'De Laatste der Mohikanen' worden deze thema's diepgaand onderzocht. Cooper sprak vaak over de complexiteit van de menselijke ervaring en de interactie met de natuurlijke wereld, wat zijn verhalen een tijdloze kwaliteit geeft.
Cooper wordt beschouwd als een pionier van de Amerikaanse literatuur en heeft een grote invloed gehad op de ontwikkeling van verschillende genres, waaronder de western en het historische verhaal. Zijn unieke mix van avontuur en sociale commentaren bood een nieuwe lens voor het verkennen van de Amerikaanse cultuur. Veel latere schrijvers, zoals Mark Twain en Ernest Hemingway, hebben hun inspiratie uit zijn werk gehaald.
Enkele van de bekendste boeken van James Fenimore Cooper zijn 'De Laatste der Mohikanen', 'Het Spookschip', en 'Owlbridge'. Elk van deze werken weerspiegelt niet alleen zijn vaardigheid als schrijver, maar ook zijn vermogen om complexe thema's te verkennen door middel van boeiende karakters en spannende plots. Deze boeken zijn nog steeds leerzaam en worden vaak bestudeerd op scholen en universiteiten.
Coopers schrijfstijl wordt gekenmerkt door detailrijke beschrijvingen en een sterke focus op de setting. Hij nam vaak de tijd om de omgeving en de karakters grondig te beschrijven, wat de lezer helpt zich een levendig beeld te vormen van de wereld waarin de verhalen zich afspelen. Daarnaast heeft hij een uniek talent voor het weven van historische feiten met fictie, wat zijn verhalen zowel indrukwekkend als leerzaam maakt.
Tijdens zijn leven werd Coopers werk zowel geprezen als bekritiseerd. Veel lezers waren onder de indruk van zijn verhalen en zijn vermogen om de geest van de tijd vast te leggen. Tegelijkertijd kregen sommige van zijn boeken scherpe kritiek vanwege zijn stijlvorm en soms trage plotontwikkeling. Desondanks blijft hij een centrale figuur in de Amerikaanse literatuur en zijn invloed is tot op de dag van vandaag voelbaar.