De belangrijkste thema's in De Hobbit zijn avontuur, vriendschap en groei. Bilbo begint als een teruggetrokken hobbit die liever in zijn eigen tuin blijft, maar gaat op een avontuur dat hem dwingt zijn angsten onder ogen te zien. Vriendschap speelt ook een grote rol, vooral in de band tussen Bilbo en de dwergen. Bovendien draait het om persoonlijke groei, omdat Bilbo ontdekt dat hij meer moed en slimheid heeft dan hij ooit had verwacht.
Het karakter van Bilbo Balings evolueert van een luie hobbit naar een dappere avonturier. Aanvankelijk is hij bang en terughoudend, maar naarmate het verhaal vordert, groeit hij in zijn rol en neemt hij meer risico's. Hij leert zijn angsten te overwinnen en wordt een belangrijke speler in de strijd tegen de draak Smaug, wat zijn karakterontwikkeling benadrukt.
De Hobbit is een meer avontuurlijk en lichter verhaal dan In de Ban van de Ring. Terwijl De Hobbit zich richt op de zoektocht naar een schat en de humor van Bilbo’s onverwachte avonturen, duikt In de Ban van de Ring dieper in de thema's van goed versus kwaad, en bevat het een grootse epische strijd. De Hobbit kan worden gezien als een proloog naar de ernst en zwaarte van de latere trilogie.
Gandalf speelt een cruciale rol als mentor en gids voor Bilbo en de dwergen. Hij is degene die Bilbo aandringt op avontuur te gaan en helpt hen door moeilijke situaties heen. Gandalf vertegenwoordigt ook de wijsheid en de krachten van het goede, wat belangrijk is in de strijd tegen de draak en andere tegenstanders.
Enkele belangrijke locaties in De Hobbit zijn het Shire, waar Bilbo woont, de Misty Mountains, waar ze verschillende avonturen beleven, en de Lonely Mountain, waar de schat van Smaug verborgen ligt. Elk van deze plekken draagt bij aan de ontwikkeling van het verhaal en de reis van Bilbo.